Terapiler / Psikoterapi Hizmetleri

Oyun Terapisi:

Çocukların dünyasına girmek ve zorluklarıyla başa çıkma yolu: Oyun Terapisi.
Nedir?
Oyun, yaratıcı tarafından çocukların ceplerine konulmuş bir iyileşme mekanizmasıdır. Oyun oynayan çocuk stresini atar, iç dünyasındaki zorluklarla başa çıkmaya çalışır ve oyunda gerçek hayatı taklit ederek iyileşme başlatır.  Yüzyıllardır bu böyle gelmiştir.
 

Çocukların yetişkinler gibi kendilerini sözel olarak ifade etme becerileri yoktur. Oyun onların dili, oyuncaklar da kelimeleridir. Oyun terapisinde de oyunun iyileştiriciliğinden yola çıkarak oyuncaklar ve yönlendirilmiş/yönlendirmesiz oyunlar ile çocuklardaki ruhsal rahatsızlıkların, davranış bozuklukların ve bir çok problemin ortadan kalkması hedeflenir. Oyun odasına giren çocuk kimi zaman sembolik oyunlar kimi zaman taklit oyunları ile kendisi için zorlayıcı duyguları sağaltır, iç dünyasını düzenler ve yeniden anlamlandırır. Oyun terapisi alanda eğitim almış uzmanlarca yapılır. Oyun odasında çocukla, dış dünyada ebeveyn ile çalışılarak süreç planlanır. Ülkemizde psikologlar, psikolojik danışmanlık ve rehberlikçiler, çocuk gelişimi mezunları, sosyologlar, sosyal hizmetler mezunları, hemşirelik ve tıp fakültesi mezunları akredite oyun terapisi ve süpervizyonları alarak oyun terapisti olarak danışan görebilmektedir.
 

Hangi oyun terapisi ekolü?
Çocuklarla çalışırken onların dünyasına en iyi dahil olabildiğimiz ve zorlukları ile başa çıkarken en etkili yolun oyun terapisi olduğunu söylemiştik. Peki bu oyun terapilerinin hepsi aynı mı? Aileler çocukları için oyun terapisi almak istediğinde birden farklı ekolle karşılaşırlar. Bunların tamamı oyun terapisi çatısı altında olsa da ülkemizde en yaygın kullanılan oyun terapilerini 2 ana başlık altında toplayabiliriz. YÖNLENDİRMESİZ ve YAPILANDIRILMIŞ oyun terapileri. Peki bunlar nedir?  Yönlendirmesiz oyun terapileri içinde yer alan Çocuk merkezli oyun terapisi ve  Deneyimsel oyun terapisidir. Bu oyun terapilerinde temelde yatan şey çocukla kurulan ilişkidir. Çocuk oyuna dahil etmeden terapist herhangi bir müdahalede bulunmaz. Yapılandırılmış oyun terapilerinde ise direktif ve hedefe yönelik bir amaç üzerinde yapılanmıştır. Çocuk ve aile ile çalışılırken amaç belirlenir ve çocuğun bu amaca yönelmesi için yardımcı olunur. theraplay, bilişsel davranışcı oyun terapisi örnek olarak verilebilir. Bağlanma temelli oyun terapileri içinde Filial oyun terapisi ve yine theraplay yer alır. Gelişimsel oyun terapisi, kukla terapisi, kum tepsisi terapisi, adlerian oyun terapisi gibi bir çokçeşiti bulunmaktadır. Her oyun terapisi ekolü her çocuk için uygun gelmez. Çocuğunuz için en doğru yöntemi alanında uzman kişiler belirleyerek uygulamalıdır.

Çocuk Merkezli Oyun Terapisi (ÇMOT) nedir?
Ülkemizde Oyun terapileri içinde en yaygın kullanılan ekollerden biri olan ÇMOT temelde yönlendirilmesiz Oyun terapileri içinde yer alır. 2-10 yaş arası çocukara uygulanır. Çocuk ve terapist Oyun odasına girer ve Çocuk oyuna dahil etmediği müddetçe terapist müdahale etmez. Bu yaklaşıma göre çocuğun doğuştan içinde taşıdığı olumlu özellikler, öz-güven ve iyileşme/iyiye doğru gitme dinamiği mevcuttur. Ancak yaşanılan deneyimler ile bunlar saklı kalmıştır ve terapinin amacı bunları ortaya çıkarmaktır. Terapist ile çocuğun kurduğu terapötik ilişkinin başlı başına iyileştirici etkisi vardır. Bu ilişki kurulduktan sonra Çocuk kendi sorununu odaya getirir ve burda duygularını sağaltarak, yaşadığı zorlukların üstesinden gelme gücünü keşfeder. Tuvalet problemleri, parmak emme, tırnak yeme, çocukluk çağı mastürbasyonu, kaygı, korku; öfke, sınır, ilişki, yeme, uyku problemleri ve travma temelli sorunlar ve benzeri sorunların  ortadan kalkması için uygulanır. Akredite oyun terapisi eğitimi ve süpervizyonlarını almış uzmanlarca yapılması gerekir.

Theraplay nedir?
Bağlanma temelli oyun terapileri ve yapılandırılmış terapiler içinde yer alan theraplay; bakımveren ve çocuk arasındaki bağlanmayı iyileştirmeye, aralarındaki ilişkiyi güçlendirmeye, karşılıklı anlayış duygusunu geliştirmeye odaklanır. Eğlenceli oyunlar eşliğinde bakım verene çocuğu ile nasıl oynayabilir öğretmek ve aynı zamanda aralarındaki bağın kuvvetlenmesine seans içinde zemin hazırlamak önemlidir. Teraplay etkileşimleri bakımveren ve çocuk ilişkisinde var olan dört temel niteliğe odaklanır. Bunlar; yapı, bağlılık, besleme ve mücadeledir. Terapist eksik gördüğü alana dair oyunlar seçerek seansı yapılandırır ve çocuk ile ebeveyni arasında eğlenceli, neşeli, sağlıklı bir ilişki içinde aralarında duygusal bir bağlantı yaratarak benliğin değerli ve sevilebilir olarak algılanmasını sağlar. Böylece çocukla ebeveyni arasında olumsuz olarak görülen dinamiğin değişmesiyle, çocuğun dış dünyaya (ebeveyne) artık yansıyan sorunlar oluşturarak mesaj göndermek zorunda kalmaması hedeflenir. Theraplay her yaştan, içekapanık, depresif çocuklar ile aşırı aktif veya agresif çocuklar, otizm spektrumundaki çocuklar; evlat edinme, kayıp veya travma nedeniyle ilişki kurmaktan veya bağlanmaktan kaçınan çocuklar ile geleneksel oyun terapilerine karşı gelen, cevap vermeyen çocuklara da fayda sağlayabilir. Theraplay oyun temelli olduğundan 3 yaş altı çocuklarda da etkili bir tedavidir. Alanında uzman kişilerce yapılmalıdır.

Bilişsel davranışcı oyun terapisi (BDOT) nedir?
Yapılandırılmış, hedefe yönelik ve yönlendirici oyun terapilerinden biri olan BDOT; çocuğun düşünce, hayal dünyası, duygu ve davranış ögelerinden biri/birkaçına odaklanarak, çocuğun yaşadığı sorun olan davranışın yerine daha olumlu düşünce ve davranışların geliştirilmesini sağlar. Oyun odasına girmek istemeyecek kadar büyük ya da oyun oynamaktan sıkılan yaşça daha büyük çocuklarda daha çok kullanılan bir yöntemdir. Bu ekolde oyun, çocuğun ifade dili, çocuk ile terapistin arasındaki iletişim aracı hem de tedavi edici öğedir. Çocuğun sorunlarına yönelik çalışmalar sırasında oyundan yararlanıldığı gibi sözel ve sözel olmayan iletişim yolları da tercih edilir.
Ortalama 12-16 seans sürebilir. Bu süreç boyunca terapist danışanına ev ödevleri vererek süreci destekler ya da terapi defteri hazırlayarak terapide konuşulanları somutlaştırma yapılır. Tüm çocuklarla yapılan terapi süreçlerinde olduğu gibi burda da ebeveynle iş Birliği içinde olmak süreç için çok önemlidir. Kaygı, depresyon, okb, korku, fobi gibi bir çok konu BDOT ile çalışılır. Akredite eğitim almış ve süpervizyonlarla sürecini destekleyen uzmanlar tarafından uygun görülürse uygulanır.

Deneyimsel oyun terapisi (DOT) nedir?

Dr. Byron Norton ve Carol Norton tarafından geliştirilen çocuk merkezli oyun terapisinin daha gelişmiş tarzında yönlendirmesiz bir ekoldür. DOT çocukların dünyayı bilişsel olarak değil deneyimsel olarak algıladığı varsayımı üzerine kurulur. Çocuklar rahatsız edici duyguları bilişsel olarak değerlendiremezler. Çeşitli ortamlarda çeşitli davranışlarla deneyimlerler. Çocuk rahatsız edici deneyimlerini oyun odasına taşıyarak anlamdırmaya çalışır. ÇMOTta olduğu gibi DOT'da çocuk oyuna dahil etmediği sürece terapist dahil olmaz, ilişki kurmak önemlidir ancak farklı olarak sınırları daha esnek tutar ve sürekli yanstma yapmak yerine çocukla birlikte oyunlarını deneyimlemeye çalışır. Böylece çocuğun deneyimi derinleşir . Metaforlar ve sembollerin anlamı DOT’da önemlidir. Çünkü metaforlar gerçeğe açılan bir kapıdır. Bunun için DOT metaforları anlamaya çalışır.  2-9 yaş arasına yapılan DOT başta travma yaşayan çocuklar olmak üzere kaygıları, korkuları olan çocuklarda kullanılabilir. Bunun yanında DOT çocukluk depresyonu, boşanma sonrası uyum sorunu, psikosomatik ağrılar, özgüven sorunları gibi konularda da etkilidir. Eğitimini almış uzman kişilerce yapılmalıdır.

Oyun terapisinde ebeveynler ile çalışmak: